تنبیه همسر ایوب (قرآن)آیاتی از قرآن در باره تنبیه همسر ایوب علیه السلام توسط حضرت ایوب است که به آن اشاره میکنیم. ۱ - خطای همسر ایوبدر اینکه تخلف همسر ایوب که طبق روایتی نامش" لیا" دختر یعقوب بود، چه بوده است؟ باز در میان مفسران گفتگو است. از ابن عباس مفسر معروف نقل شده که شیطان (یا شیطان صفتی) به صورت طبیعی بر همسرش ظاهر شد گفت من شوهر تو را معالجه می‌کنم تنها به این شرط که وقتی بهبودی یافت به من بگوید تنها عامل بهبودیش من بوده‌ام، و هیچ مزد دیگری نمی‌خواهم! همسرش که از ادامه بیماری شوهر سخت ناراحت بود پذیرفت و این پیشنهاد را به ایوب کرد، ایوب که متوجه دام شیطان بود سخت برآشفت و سوگندی یاد کرد همسرش را تنبیه کند. ۲ - سوگند به تنبیه همسرایوب علیه‌السّلام به تنبیه همسر خطاکارش، با زدن وی سوکند خورد واذکر عبدنا ایوب اذ نادی ربه انی مسنی الشیطـن بنصب وعذاب• وخذ بیدک ضغثـا فاضرب به ولا تحنث انا وجدنـه صابرا نعم العبد انه اواب. و از بنده ما ایوب یاد کن آن گاه که پروردگارش را ندا داد که: مرا شیطان به رنج و عذاب افکنده است. • دسته‌ای از چوبهای باریک به دست گیر و با آن بزن و سوگند خویش را مشکن. او را بنده‌ای صابر یافتیم. او که همواره روی به درگاه ما داشت چه نیکو بنده‌ای بود. مفسران درباره آیه شریفه براساس روایات وارده گفته‌اند: ایوب علیه‌السّلام به سبب خطایی که همسرش مرتکب شده بود، سوگند یاد کرد که او را تنبیه نماید، ازاین رو خداوند به علت لطف و عنایت به او و همسرش، دستور داد با تهیه دسته‌ای از گیاه، تنها یک بار به همسرش بزند تا بدین شکل به سوگند خود عمل کرده باشد. ۳ - پشیمانی از تنبیهایوب علیه‌السّلام در وفای به سوگند خویش، درباره تنبیه همسرش دچار پشیمانی و تردید گشت. واذکر عبدنا ایوب اذ نادی ربه انی مسنی الشیطـن بنصب وعذاب• وخذ بیدک ضغثـا فاضرب به ولا تحنث انا وجدنـه صابرا نعم العبد انه اواب. و از بنده ما ایوب یاد کن آن گاه که پروردگارش را ندا داد که: مرا شیطان به رنج و عذاب افکنده است. • دسته‌ای از چوبهای باریک به دست گیر و با آن بزن و سوگند خویش را مشکن. او را بنده‌ای صابر یافتیم. او که همواره روی به درگاه ما داشت چه نیکو بنده‌ای بود. سفارش خداوند به ایوب علیه‌السّلام به نشکستن سوگندش، بیانگر این حقیقت است که ایوب علیه‌السّلام در ادای سوگندش دچار تردید شده، حالت پشیمانی به او دست داده بود، به گونه‌ای که در جست و جوی راهی برای حل این مشکل برآمده بود. تنها مشکلی که برای ایوب مانده بود سوگندی بود که در مورد همسرش خورده بود و آن اینکه تخلفی از او دید و در آن حال بیماری سوگند یاد کرد که هر گاه قدرت پیدا کند یکصد ضربه یا کمتر بر او بزند، اما بعد از بهبودی می‌خواست به پاس وفاداریها و خدماتش او را ببخشد، ولی مساله سوگند و نام خدا در میان بود. خداوند این مشکل را نیز برای او حل کرد و چنان که قرآن می‌گوید: فرمود" بسته‌ای از ساقه‌های گندم (یا مانند آن) را برگیر، و به او بزن و سوگند خود را مشکن"! (و خذ بیدک ضغثا فاضرب به و لا تحنث). " ضغث" (بر وزن حرص) به معنی دسته‌ای از چوبهای نازک ساقه گندم و جو و یا رشته‌های خوشه خرما و یا دسته گل و مانند آن است. ۴ - تنبیه با گیاه خشکتنبیه همسر با دسته‌ای از گیاه خشک و تر، سفارش و چاره جویی خداوند برای ایوب علیه‌السّلام جهت ادای سوگندش بود واذکر عبدنا ایوب اذ نادی ربه انی مسنی الشیطـن بنصب وعذاب• وخذ بیدک ضغثـا فاضرب به ولا تحنث انا وجدنـه صابرا نعم العبد انه اواب. و از بنده ما ایوب یاد کن آن گاه که پروردگارش را ندا داد که: مرا شیطان به رنج و عذاب افکنده است. • دسته‌ای از چوبهای باریک به دست گیر و با آن بزن و سوگند خویش را مشکن. او را بنده‌ای صابر یافتیم. او که همواره روی به درگاه ما داشت چه نیکو بنده‌ای بود. «ضغث» به یک دسته از گیاه خشک و تر گویند. درست است که زدن یک دسته ساقه گندم یا چوبهای خوشه خرما مصداق واقعی سوگند او نبوده است، ولی برای حفظ احترام نام خدا و عدم اشاعه قانون شکنی او این کار را انجام داد، و این تنها در موردی است که طرف مستحق عفو باشد، و انسان می‌خواهد در عین عفو، حفظ ظاهر قانون را نیز بکند، و گرنه در مواردی که استحقاق عفو نباشد هرگز چنین کاری مجاز نیست. و بالآخره در آخرین جمله از آیات مورد بحث که در واقع عصاره‌ای است از آغاز و پایان این داستان می‌فرماید: " ما او را صابر و شکیبا یافتیم، چه بنده خوبی بود ایوب که بسیار بازگشت کننده به سوی ما بود ۵ - پانویس۶ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «احکام تنبیه همسر (قرآن)» رده‌های این صفحه : تنبیه | موضوعات قرآنی
|